Rutger Bregman heeft in De snijtafel offline uitgebreid gereageerd op een deel van de kritiek in onze elfdelige serie over zijn boek De meeste mensen deugen, namelijk: aflevering 1 en een compilatie van kritiek uit latere delen.
In het daaropvolgende debat kwam hij beter uit de verf, hadden wij merkbaar moeite zijn 25 minuten durende betoog te weerleggen en liepen de gemoederen aan onze kant ook onnodig hoog op. We begrijpen dat daar nu veel aandacht naar uitgaat en zien zelf ook waar we in het debat steken hebben laten vallen.
Maar inmiddels hebben we ons rustig over zijn repliek gebogen en vastgesteld of die inhoudelijk sterk was. Om de man zelf te citeren, het antwoord daarop is een volmondig: nee.
De vele onjuistheden, verdraaiingen en afleidingsmanoeuvres in zijn repliek konden wij in De Balie niet goed lik op stuk geven, maar we hebben er inmiddels een nieuwe aflevering over gemaakt. Daarin leggen wij onder andere uit dat zaken als kolonialisme en concentatiekampen helemaal niet wezenlijk behandeld worden in het boek. Dat hij ze één of twee keer noemt of impliceert, betekent niet dat hij ze op een serieuze manier bespreekt, iets dat toch wel zou moeten als je betoogt dat de meeste mensen deugen. Bronnen waarvan hij in De Balie zegt dat wij ze hadden kunnen vinden in zijn bronvermelding, stáán niet in zijn bronvermelding. Als we die bronnen vervolgens bekijken, blijkt, net als in het boek, dat Bregman ze slordig, selectief of zelfs gewoon verkeerd citeert en samenvat. (En waar hij gelijk heeft, geven we hem gelijk, al is dat niet zo vaak.)
En op Bregmans vraag wat nu eigenlijk het doel is van dit YouTube-kanaal: dat is iets inbrengen tegen de eindeloze stroom populaire onzin die vaak niet alleen nagenoeg onweersproken blijft, maar zelfs wordt gevierd en met deftige prijzen bekroond. Of, om het iets subsidiewaardiger te verwoorden, een stukje dichter bij de waarheid komen door middel van nauwkeurig lezen, kritisch denken en, in tegenstelling tot wat Bregman beweert, het raadplegen van velerlei bronnen. Voor zover Rutger Bregman erin is geslaagd ons daadwerkelijk te corrigeren en dus dichter bij de waarheid te brengen, danken wij hem hiervoor.
Ons plan was, aangezien Rutger Bregman reageerde op kritiek uit de hele serie, eerst de serie zelf online te zetten en vervolgens als afsluiter de registratie van de avond in De Balie.
Maar Rutger Bregman eiste dat de video eerder gepubliceerd werd en De Balie heeft dat inmiddels op haar eigen kanaal ook gedaan.
Om te voorkomen dat het vuurwerk van deze avond de inhoud helemaal gaat overstemmen, hebben wij besloten om, anders dan aanvankelijk gepland, in elk geval direct te reageren op het deel van Bregmans repliek dat gaat over onze eerste aflevering. Om niet, net als Bregman, vooruit te lopen op de serie, zullen we later ingaan op de rest van zijn repliek, die betrekking heeft op kritiek die wij nog niet hebben gepubliceerd.
(Vandaag zou eigenlijk aflevering 2 van onze serie over De meeste mensen deugen verschijnen. Die staat nu gepland voor morgen.)
