Skip to content

Levenseindekliniek (vervolg)

Vergeef me dat ik onderstaand bericht uit Trouw integraal plaats. De toepasselijkheid is te groot. Ik zou er stukken uitgeknipt hebben, als niet in iedere alinea iets te beleven viel. Begin desnoods onder het artikel te lezen en keer er later naar terug.

PRORAIL: ZELFDODING SPOOR MOET VIJF PROCENT OMLAAG

(Novum) – Spoorwegbeheerder ProRail wil het aantal zelfdodingen de komende vier jaar met vijf procent terugbrengen. Een woordvoerder van ProRail bevestigt zondag een bericht hierover in het vakblad Psy. Vorig jaar vonden er tweehonderd suïcides plaats op het spoor. Dit is het hoogste aantal in jaren en twaalf procent van het totaal aantal zelfdodingen in Nederland.

In omringende landen ligt het aantal suïcides op het spoor lager. In Duitsland en Zweden ligt dit rond de zes procent en in Engeland is dit 2,8 procent. Het aantal zelfdodingen steeg volgens het CBS van 1435 in 2008, naar 1525 vorig jaar. Het gaat om 1064 mannen en 461 vrouwen. ProRail wil eerst bestaande gegevens bundelen om te zien of eerdere maatregelen succes hebben gehad. Zo kan bijvoorbeeld bekeken worden of bestaande hekwerken effect hebben op suïcidecijfers.

Bij een pilot rond een ggz-instelling in Eindhoven uit 2005 werden stevige metalen hekken langs het spoor geplaatst en werd de spoorwegovergang vervangen door een viaduct. Ook werden bomen en struiken verwijderd, zodat mensen zich daar niet kunnen verstoppen. Het aantal zelfdodingen in de buurt nam af, maar op andere plekken was er een toename.

ProRail wil de precieze effecten van de maatregelen in nieuwe pilots toetsen. Dan wordt mogelijk een proef gedaan met schriklichten en praatpalen. Ook moeten reizigers meer alert gemaakt worden op verwarde mensen. ProRail schat dat ongeveer de helft van de zelfdodingen op het spoor gepleegd worden door mensen die in behandeling zijn.

Naast het leed dat de zelfdodingen op het spoor bij nabestaanden, maar ook bij conducteurs en machinisten veroorzaakt, leidt dit tot grote verstoringen van het treinverkeer. Jaarlijks is het oponthoud drie weken, omdat een baanvak na een zelfdoding gemiddeld 145 minuten gestremd is.

Het pragmatisme van ProRail ten opzichte van zelfmoordenaars kan ik goed begrijpen. Als je er elke week 3 à 4 hebt, gaat de onmetelijke tragiek er wel een beetje van af. Het streven naar 5 procent minder over het spoor uigesmeerde lijken per jaar (dus 190 in plaats van 200) doet echter niet zozeer zakelijk aan, alswel bizar hopeloos.

De spoorhekken die ik schertsend noemde, blijken daadwerkelijk geplaatst achter een psychiatrische instelling. Struiken en bomen zijn verwijderd; er kwam zelfs een compleet viaduct! Bedenk even wat de Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde alleen al met het geld van dat viaduct had kunnen doen. Ze had een lobby van jewelste kunnen starten met posters op ieder treinstation en bij iedere spoorwegovergang. ‘Het kan ook anders! Het kan ook pijnloos!’ Nee, er kwam een dure hindernisbaan waar iedereen die maar een klein beetje dood wil gewoon omheen wandelt. Nu gaat ProRail werken aan schriklichten (als ze voor een trein niet opzij gaan, dan misschien voor een lamp) en praatpalen (‘carpe diem, knul!’).

Verder zullen reizigers alert worden gemaakt op zogenaamde ‘verwarde mensen’ (want wie deze heerlijke wereld, waarin prachtbedrijven als ProRail de dienst uitmaken, wil verlaten, is natuurlijk ernstig in de war). Mij is verteld dat je nooit moet proberen een zelfmoordenaar van het spoor te trekken, tenzij je zelf ook wel eens de onderkant van een trein wilt zien. ProRail is bereid dit risico te nemen – met zijn reizigers. Liever dan de doodswens van deze ‘verwarde mensen’ te accepteren en ze te helpen zoeken naar een oplossing, roept ProRail zijn eigen passagiers te hulp en lokt daarmee levensgevaarlijke particuliere heldhaftigheden uit, die geen enkele zin hebben.

En wat flauw van ProRail om die arme donders de schuld te geven van ‘grote verstoringen in het treinverkeer’. Als ProRail iets wil doen aan verstoringen van het treinverkeer, dan zijn er volgens mij genoeg verstoringen die niet voor 5 maar voor 100 procent te voorkomen zijn. Zo had men het deel van de winst over 2009, dat nu in de vorm van een bonus naar topman Klerk is gegaan, kunnen herinvesteren in beter verwarmde wissels en in geschikt personeel, zodat we niet meteen terugkeren naar de vroege Renaissance als het één nachtje vriest of als een eikenboom totaal onverwacht zijn blad laat vallen in november.

Om lid te worden van de NVVE, klik hier.

(Deze column is een vervolg op Levenseindekliniek. Klik hier voor het derde deel in de reeks.)

Eén commentaar